Wandeling zonder paden

Na Hollands licht filmt Pieter-Rim de Kroon in het beeldschone Silence of the Tides de getijden van de Waddenzee. Dit technische hoogstandje laat je oog dwalen door de kwelders.

Van de natuur bestaat het beeld dat het grillig is, wild en weelderig alle kanten uitschiet. Maar de natuur is vaak ook geometrisch, vol regelmatige patronen. Silence of the Tides laat dat op wonderschone wijze zien. De horizon is hier de as waar alles om draait. In Hollands licht bracht Pieter-Rim de Kroon de horizon heel laag in beeld; in Silence of the Tides zit hij juist hoog in beeld, waardoor de modderige kwelders, slikken en schorren zich vrijuit kunnen uitstrekken en het grootste deel van je blikveld vullen.

De Kroon volgt rondom die horizon de getijden op de Wadden. Eb en vloed zijn hier een vorm van in- en uitademen. De camera beweegt zelden en scherpt zo je oog. De Kroon noemt dat radicale observatie. Ons brein is getraind om veranderingen en verschillen waar te nemen en een bewegende camera zou dat alleen maar versterken. Nu dicteert de camera niets en bepaal je zelf waar je naar kijkt: de duizelingwekkende golfjes en sterren, het helmgras, de lepelaars, het lijnenspel, de zon die precies door twee palen schijnt. Het is een wandeling zonder paden.

Het tegenlicht, de enorme scherpte en contrastwerking verdiepen de subtiele veranderingen. Zonder overdreven indruk te willen maken brengt De Kroon een technisch hoogstandje, gefilmd op een gloednieuw type camera, in CinemaScope met Dolby Atmos-geluid. Dit is esthetiek die niet tussen de beelden en de kijker in gaat staan, maar organisch tussen de modderige golven naar boven drijft.

Zelfs de inslag van een oefentank op Vlieland en surrealistische industriële bouwwerken aan de Eems zijn beeldschoon. De Kroon filmde niet alleen de Wadden maar ook haar bewoners. Wetenschappers van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee zetten in een lab kokkels en scheermessen strak in het gelid. Postbode Hannie tuft met een klein locomotiefje, een lore, langs de kleine Duitse Waddeneilanden de Haligen onder Sylt, waar een handjevol bewoners woont zonder de bescherming van dijken. Zelfs aan de aftiteling is zorg besteed. Bijna ongemerkt valt aan het eind de schemer in. Naar Silence of the Tides kijken is een weldadige vorm van niet-nadenken. Niets dringt zich op.